22-07-2015
Vandaag heb ik samen met mijn collega’s David Clarinval (MR), Egbert Lachaert (Open VLD), Wouter Raskin (N-VA) een akkoord ondertekend over een resolutie, die de regering aanspoort om actie te ondernemen tegen sociale dumping. Sociale dumping bedreigt de werkgelegenheid in ons land, veroorzaakt oneerlijke concurrentie voor onze bedrijven en leidt vaak tot een vorm van moderne slavernij.
Hoe zit het systeem in elkaar?
In de Europese Unie geldt er het recht van vrij verkeer: vrij verkeer van werknemers en van diensten. Werknemers die tewerkgesteld zijn bij een werkgever in een ander EU-land kunnen ook gedetacheerd worden naar een andere lidstaat om er voor een beperkte periode te werken (in principe 6 maanden, verlengbaar met nog eens 6 maanden). Dit kan onder de vorm van onderaanneming, via tewerkstelling in een vestiging /concern van die onderneming of via een interimbedrijf.
Bij detachering binnen de Europese Unie moeten de werkgevers de arbeidsvoorwaarden en loonvoorwaarden naleven die van kracht zijn in het land van onthaal. Als de arbeidsvoorwaarden in het land van oorsprong echter gunstiger zijn, mogen deze worden toegepast. Op deze manier worden de rechten van gedetacheerde werknemers gevrijwaard en wordt Europese concurrentie gewaarborgd.
Welke problemen brengt deze richtlijn met zich mee?
Het gegeven dat een werknemer onder de socialezekerheidsregeling van zijn land van oorsprong blijft vallen, is een aanzienlijk voordeel voor de lidstaten met de laagste sociale lasten. Bovendien worden de loon- en arbeidsvoorwaarden vaak niet gerespecteerd.
Dit leidt tot:
- Fraude:
- er worden geen socialezekerheidsbijdragen betaald
- ondernemingen richten postbusbedrijven op in het buitenland en sturen werknemers naar België om zo geen Belgische sociale bijdragen te betalen.
Die fraude is heel moeilijk te controleren omdat in de richtlijn geen enkele bepaling staat over de controles en er tussen de lidstaten geen onderlinge samenwerkings- en controlevoorziening is die naam waardig. Alleen de administratie van het land van herkomst kan de noodzakelijke attesten (aangifte van detachering, aansluiting bij een socialezekerheidsstelsel,…) die worden uitgereikt, intrekken. Wanneer België dit wil controleren bij de betrokken lidstaat, geeft die vaak niet thuis. Ze hebben er vaak belang bij om de zaken niet aan te pakken en te laten zoals ze zijn, want ze ontvangen in veel gevallen sociale zekerheidsbijdragen van die postbusbedrijven.
- Oneerlijke concurrentie: Vlaamse bouwkmo’s blijven opdrachten verliezen, vooral aan buitenlandse bedrijven en aan Belgische bouwbedrijven die buitenlandse onderaannemers inschakelen die niet alle spelregels respecteren. Want zij werken ruim onder de reguliere marktprijzen. Of er komen hier werknemers uit Duitsland werken in de slachthuissector want de uurlonen liggen er voor hen tussen 3 en 8 euro.
- Sociale dumping: door arbeid te organiseren aan lage lonen, is er niet alleen sprake van deloyale concurrentie, maar organiseert men ook sociale dumping. De lonen voor de werknemers zijn te laag. Niet-uitbetaling van overuren, niet respecteren van de wettelijke arbeidsduur, niet aangeven van arbeidsongevallen, …het komt neer op moderne slavernij en mensenhandel.
Welke sectoren worden in ons land getroffen?
In België ontstaan er in tal van sectoren, zoals de bouw-, transport- of schoonmaaksector steeds meer moeilijkheden.
- Zo stellen schoonmaakbedrijven soms gedetacheerde werknemers tewerk en factureren zij dat tegen 17 euro per uur, terwijl de werkelijke kost van soortgelijke werknemers ongeveer 30 euro bedraagt.
- In de bouwsector is het niet ongewoon dat aan de klant gefactureerd wordt aan 20 euro per uur, terwijl Belgische werknemers 30 euro kosten.
Dit heeft tot gevolg dat Vlaamse en Belgische bedrijven weggeconcurreerd worden door buitenlandse bedrijven, die werken met goedkopere arbeidskrachten. Dit leidt niet alleen tot een verzwakking van onze concurrentiepositie, maar ook tot een hogere werkloosheid van binnenlandse werknemers. De Belgische bouwsector heeft het zwaar te verduren. Onder meer door de oneerlijke concurrentie en sociale dumping vanuit Oost- en Zuid-Europa zijn er op 3 jaar tijd 15.000 jobs verloren gegaan. (Van 163.689 arbeidsplaatsen in PC 124 – Belgische bouwarbeiders- in 2011 tot 150.000 in 2014, cf. RSZ). In de bouwsector in Vlaanderen gingen de voorbije 3 jaar 8700 arbeidsplaatsen verloren én Vlaanderen telt ook ruim 1800 werkgevers in de bouw minder dan in 2012 (cijfers bouwenenwonen.be).
Wat beoogt deze resolutie?
Deze resolutie spoort de regering aan tot actie, in de eerste plaats door onze loonhandicap weg te werken. Een verlaging van de lasten op arbeid leidt tot jobcreatie. Dat is de meest essentiële doelstelling van de regering-Michel.
Daarnaast vraagt deze resolutie om verschillende maatregelen, maar voor CD&V zijn vier aspecten belangrijk:
1. Onze wetgeving verstrengen:
- overtreders uitsluiten van overheidsaanbestedingen
- de hoofdelijke aansprakelijkheid bij onderaanneming evalueren, verbeteren en uitbreiden[1] naar alle sectoren
- in de bouwsector de verplichte aanwezigheidsregistratie uitbreiden naar alle werven en niet alleen die groter dan 800.000€
2. De sociale partners de nodige instrumenten geven om een klacht in te dienen bij schending van de richtlijn. Zij zijn vertrouwd met de probleem en houden de vinger aan de pols op het terrein.
3. Meer middelen geven aan de inspectiediensten: opleiding, controle (ook na de kantooruren, op feestdagen en in weekends), efficiëntere samenwerking, snelle opsporing van het probleem,… (systematisch A1 formulier sociale zekerheid betwisten als er twijfel is over de geldigheid ervan)
4. In Europees verband
- ijveren voor een minimum referteloon
- opstellen van een zwarte lijst van oneerlijke ondernemingen en dienstverleners, zodat zij niet meer kunnen meedingen voor aanbestedingen van de overheden van de EU unie
- onderzoeken of de socialezekerheidsbijdragen door de lidstaat van tewerkstelling geïnd kan worden, om ze vervolgens door te storten.
- sluitende samenwerking tussen de lidstaten en controle om fraude op te sporen
[1] Sectoren waarvoor een KB uitgevaardigd werd: bewakings- en toezichtsdiensten (PC 317);
bouw (PC 124); landbouw (PC 144); schoonmaak (PC 121); tuinbouwbedrijf (PC 145); elektriciens (PSC 149.01); houtbewerking (PC 126); metaal-, machine- en elektrische bouw (PC 111); voedingsnijverheid (PC 118); handel in voedingswaren (PC 119)
In de pers
Bekijk hier het interview voor Het Journaal op één (20/05/2015).
Lees hier mijn tussenkomst in de plenaire vergadering van 22 juli 2015.
