Mensen die plots hun partner verliezen moeten na het overlijden heel wat administratieve verplichtingen vervullen. Zo moeten er heel wat papieren ingevuld worden bij de gemeente, op de werkplek, de mutualiteit, moet de begrafenis geregeld worden en ik kan nog wel even doorgaan. Dit alles wanneer deze mensen worden geconfronteerd met een immens verdriet. Uit de praktijk blijkt dat heel wat mensen moeilijkheden ondervinden met het regelen van alle praktische zaken. Er is heel wat informatie voor handen maar deze staat gefragmenteerd op allerlei websites en in brochures. Sommig mensen moeten dagenlang googelen om alle info te vinden, anderen schakelen zelfs een advocaat in om hen hierbij te helpen.
Het is essentieel dat er door de overheid één centraal infopunt wordt opgericht waar alle nodige info beschikbaar is. Mensen moeten hier zowel digitaal als telefonisch terechtkunnen. Het is perfect mogelijk om hiervoor samen te werken met de regio's gezien ook zij heel wat bevoegdheden hieromtrent hebben. Wouter Beke, Vlaams minister van Welzijn, is al bezig met zo'n infopunt. Er staat al wat informatie op de Vlaamse website, maar ook die informatie is onvoldoende en onvolledig. Dat probleem is ook al aangekaart. Het is echt noodzakelijk dat wij hierin stappen vooruitzetten. Iedereen kan daartoe een steentje bijdragen.
Bovendien moeten we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk informatie automatisch terechtkomt bij de mensen die een dierbare hebben verloren, zodat zij niet zelf op zoek moeten gaan naar die informatie. Ik ben dan ook tevreden dat de staatssecretaris hieraan wil meewerken. Staatssecretaris Michel kondigde aan het oprichten van een dergelijk informatiepunt te laten onderzoeken.
Desondanks de moeilijkheden die mensen vandaag nog ondervinden in hun zoektoch naar informatie, heeft de overheid de voorbije jaren al enkele stappen gezet om de procedures bij een overlijden te vereenvoudigen. Hieronder een kort overzicht:
- Sinds 2006 kan een door de nabestaanden aangestelde derde, zoals de begrafenisondernemer, een overlijden aangeven.
- Sinds 2007 kunnen de meeste bankrekeningen sneller worden vrijgegeven op basis van een verklaring van erfrecht. Dat certificaat wordt afgegeven door het plaatselijke registratiekantoor en is gratis. Op die manier kunnen rekeningen binnen een week worden vrijgegeven. De verklaring van erfrecht vervangt de notariële akte.
- Sinds 2012 gebeurt het melden van het overlijden van een persoon met een handicap aan het Bureau voor personen met een handicap automatisch. Ook de registratie van een overlijden in het nationaal register gebeurt automatisch.
- Sinds 2011 is de afgifte van de verklaring van erfrecht via het nationaal register versneld. Elke burger kan na aangifte van het overlijden van een erflater bij een ambtenaar van de Burgerlijke Stand, bij de notaris of, in het kader van een aanvraag van een verklaring van erfrecht, bij een griffier van de FOD Financiën gratis informatie krijgen over het feit of er al dan niet een testament is.
- Sinds 2013 kunnen verzoeken om informatie aan de FOD Financiën en griffies rechtstreeks via elektronische weg worden gedaan.
- Sinds 2019 is er een digitalisering van alle akten van de burgelijke stand. Het is veel gemakkelijker geworden om een uittreksel van een overlijdensakte of een kopie ervan te verkrijgen. Die uittreksels of afschriften kunnen door rechtstreekse erfgenamen thuis worden aangevraagd en worden online elektronisch en met rechtsgevolgen afgegeven. Het is dus niet meer nodig om naar de gemeente te gaan, die de overlijdensakte heeft afgegeven.
De oprichting van een centraal infopunt zou een goede aanvulling zijn op de reeds genomen initiatieven.
Lees hier mijn vraag en het antwoord van de staatssecretaris (p.3).
