17-01-2019

Zonet werd er in het parlement gedebatteerd over de fraude met humanitaire visa. Hierbij mijn tussenkomst van daarnet in het parlement. 

Het is nog niet vaak voorgekomen dat ik zo kwaad en verontwaardigd was als afgelopen dinsdagavond, toen ik het nieuws vernam over de fraude met humanitaire visa.

Kwaad, omdat het schandalig is dat sommigen zich verrijken op kap van mensen die zich in een van de meest kwetsbare momenten van hun leven bevinden.

Kwaad
omdat dit vermeden had kunnen worden. Want hoe vaak, collega’s, heb ik hier in dit halfrond en in de commissies niet gevraagd om het systeem van de humanitaire visa transparanter en objectiever te maken. Ik heb daar herhaaldelijk op aangedrongen en dat is niet gebeurd, omdat de staatssecretaris dit niet wou.

Men wou niet weten van ons voorstel voor een correct en transparant systeem, maar koos voor een systeem van tussenpersonen, waarin willekeur troef was. Dit heeft aanleiding gegeven tot misbruiken. Misbruiken die het parket nu uitbrengt. Dat het parket dit tot op het bot moet onderzoeken, is evident. Maar een gerechtelijk onderzoek is niet genoeg. Ook wij moeten kijken waar het is misgelopen en wat we nog kunnen doen.

Waar is het misgelopen?

Het feit dat een staatssecretaris zelf over humanitaire visa kan beslissen, vormt op zich geen probleem. Want het gaat hier over een uitzonderingsprocedure waarbij men juist moet kunnen inspelen op uitzonderlijke humanitaire gevallen waarvoor geen andere oplossing is. Deze vrijheid is echter niet vrijblijvend. Het feit dat men alleen beslist, betekent niet dat er geen enkele regel van behoorlijk bestuur moet gevolgd worden en moet juist aanzetten tot méér voorzichtigheid, méér transparantie, zorgvuldigheid en controle. Door deze zorgvuldigheid niet aan de dag te leggen, heeft de voormalig staatssecretaris de weg geplaveid naar willekeur en zelfs politiek cliëntelisme. Dít is zijn politieke verantwoordelijkheid.

Ik stel ook vast dat vroeger door DVZ een bepaalde werkwijze werd gevolgd bij de aflevering van humanitaire visa, bv. een screening naar de omstandigheden waarin de mensen zich bevonden om te kunnen beoordelen of zij in aanmerking kwamen voor het visum. Maar nu wordt uitdrukkelijk door DVZ aan de media verklaard dat zij op geen enkele manier betrokken zijn geweest bij de selectie of screening van de mensen die het kabinet doorgaf via lijsten. Lijsten opgemaakt door tussenpersonen die het vertrouwen genoten van staatssecretaris en waarvan er nu één opgepakt is voor mensensmokkel. DVZ werd enkel nog ingeschakeld voor de veiligheidscheck. Blijkbaar had men meer vertrouwen in deze tussenpersonen, dan in de eigen administratie.

Waarom is men van werkwijze veranderd? Waarom mocht DVZ plots niet meer inhoudelijk oordelen, de mensen screenen en advies geven aan de voormalig staatssecretaris? Dit vraagt echt om een grondig onderzoek naar de manier waarop de administratie al dan niet werd betrokken en waarom er werd afgeweken van de normale werkwijze.

Zal de regering een eigen administratief onderzoek voeren naar hoe het zover is gekomen? Welke maatregelen zal de regering nemen om de procedure transparanter en minder fraudegevoelig te maken? En zo eindelijk werk te maken van hetgeen wij hier al jaren vragen.

Mijnheer de Eerste Minister, U heeft in ons altijd een bondgenoot gevonden voor een streng maar correct, rechtvaardig migratiebeleid. Die twee gaan hand in hand. De rechtvaardigheid is in dit dossier ver te zoeken, wij rekenen op u om dit evenwicht te herstellen.