Vandaag is het zestig jaar geleden dat Congo onafhankelijk werd. Naar aanleiding daarvan worden ook heel wat debatten gevoerd over die pijnlijke episodes en over het verwijderen van de standbeelden van Leopold II.
Hoe pijnlijk bepaalde episodes uit onze geschiedenis ook zijn, je kan die geschiedenis niet zomaar wissen of doen alsof die pijnlijke periode nooit heeft bestaan door alles wat daar van ver of van heel dichtbij een link mee heeft uit onze omgeving en uit het straatbeeld te verwijderen. Overal standbeelden weghalen kan de pijnlijke confrontatie misschien wat verzachten, maar alle standbeelden weghalen kan niet de bedoeling zijn. Zo een standbeeld kan een meerlagige geschiedenis of symboliek hebben. Je kan niet maar één laag, bv. de negatieve koloniale laag weghalen. Laten we als voorbeeld het monument op de Lambertmontplaats nemen. Lambermont kocht de Schelde vrij. Dat is van waanzinnig belang voor Antwerpen. Maar Lambermont was ook betrokken bij het toe-eigenen van Congo door Leopold II. Dat laatste moet je dus kritisch duiden, maar dat beeld kan daar niet zomaar weg.En daarnaast: welk standbeeld haal je weg, en welk blijft best staan? Dit moet voor ons geval per geval bekeken worden. Best in een commissie met én experten én betrokken (o.a. Antwerpse Afrikaanse) gemeenschap. Bij de experten kunnen we zeker contact nemen met de instanties die bezig zijn met dekolonisatie zoals het Africamuseum, de Universiteit Antwerpen en contact houden met de experten van de aangekondigde gespecialiseerde commissies op Vlaams en federaal vlak. Wij zijn ook absoluut vragende partij om de betrokken gemeenschappen hierbij te betrekken. Toen de motie hierover in het district werd gestemd heeft CD&V hiervoor ook gepleit en dat via amendement willen toevoegen aan de motie. Jammer gezien is dat door de onthouding van Groen niet gestemd geraakt. Maar ik ben blij dat deze suggestie van ons nu op stedelijk niveau wel wordt meegenomen. En we hebben daar dus ook voor gestemd.
Uiteraard zijn we absoluut voor historische duiding door middel van plakaten, maar we zijn dus ook voor onderzoek, reflectie en onderwijs rond dit thema en de standbeelden. Het houden van die standbeelden, met een kritische duiding erbij zou goed zijn. Wat er verdwijnt uit de publieke ruimte, verdwijnt uit het debat. En het is net DAT wat we willen: debat over dekolonisering, daden uit het verleden, impact op het heden. Bewijze ook de aandacht die er nu aan dit topic gegeven zal worden in de geschiedenislessen. Het is zoals actief pluralisme: als alles out in the open in de publieke ruimte aanwezig is, dan zijn ook de verhalen on top of mind of people. Dat is de kracht van sensibilisering die we net willen. Een commissie kan daar verbindend in werken. Dit moet volgens ons in overleg met vertegenwoordigers van de betrokken gemeenschappen. Na oordeel van een commissie kunnen er redenen zijn om een standbeeld van bijvoorbeeld Leopold II weg te nemen, maar dan hoort het wel te worden verplaatst naar een museum waar het geconserveerd en gecontextualiseerd kan worden. Geschiedenis gooi je immers niet in de vuilbak. Laten we die geschiedenis aangrijpen om er lessen uit te trekken voor de toekomst. Zoals we dat ook bijvoorbeeld gedaan hebben met de Dossinkazerne.
30-06-2020
