27-04-2021 - Gisteren werd op de gemeenteraad van Antwerpen het dossier over het misbruik van subsidies door Let's Go Urban vzw besproken. De financiële malversaties bij Let’s Go Urban worden geschat op 10 procent van het tussen 2016 en 2020 uitgekeerde investerings- en exploitatiebudget, zo’n half miljoen euro. Uit de audit die we konden inkijken blijkt dat het gaat om tientallen facturen die de vzw indiende bij het stadsbestuur en waarbij heel wat vraagtekens worden geplaatst. In de gemeenteraad riep ik de burgemeester en bevoegde schepenen op om hun politieke verantwoordelijkheid op te nemen. Ik drong ook aan op een oplossing op korte én lange termijn voor de vele jongeren die onderdak vonden bij Let's Go Urban. Zij mogen niet in de kou blijven staan.
Het 'Systeem De Wever'
Om handig de verantwoordelijkheid van een aantal hoofdrolspelers af te wenden, pakt het stadhuis uit met het woord ‘systeemfout’. Het systeem zit fout, stelt de burgemeester. En dit terwijl haast dag na dag weer een nieuw lijk uit de kast valt. De audit die de stad zelf bestelde, spreekt dit resoluut tegen. Daaruit blijkt dat het niet zomaar om een aantal bonnetjes gaat die per ongeluk ergens tussen sukkelden. Het gaat om een goed uitgekiend systeem om te frauderen dat enkel kon bestaan door een totaal gebrek aan controle op die fraude.
Het systeem, de manier waarop de gemeenteraad subsidieregels en -reglementen heeft gestemd, zit goed. Het wordt ook door tal van verenigingen goed opgevolgd. Maar, in de zaak van Let’s Go Urban bleek de controle op dat systeem afwezig. Bewust, onbewust? Onderzoek zal het verder moeten uitwijzen. Het systeem bestaat uit mensen, verantwoordelijken, ook politieke verantwoordelijken. Zij hebben gefaald, niet het systeem.
Die falende controle wijst erop dat er met een politiek van twee maten en twee gewichten werd gewerkt. Wat voor de ene geldt, geldt voor de andere duidelijk niet. Ik geef hierbij een voorbeeld. Bij de bouw van nieuwe scoutslokalen in Wilrijk kreeg de scouts zo'n 200.000 euro subsidies, 14 keer minder dan wat LGU ontving. Toch was de Jeugddienst bij deze bouw maandelijks aanwezig op de werfvergadering om de bouw nauwkeurig op te volgen. Hoe komt dat er dan bij een bedrag waarmee je 14 scoutslokalen kan bouwen geen enkele alarmbel afgaat?
Een ander voorbeeld uit de audit gaat over het meubilair dat de stad financierde. Het gaat om een som van 86.000 euro voor een keuken, tuinmeubelen enz. Dit meubilair was niet bedoeld voor Let's Go Urban vzw want negen maanden na de oplevering van het gebouw, blijken al die goederen nog niet naar het Urban Center te zijn overgebracht. De keuken staat zelfs volledig geïnstalleerd in JJ House, een van de bedrijfjes van Sihame El Kaouakibi. Uit de audit blijkt dat bruikleen sowieso niet kan, het is niet verenigbaar met wet op toelagen. Hoe kan het dat de bevoegde schepenen dit gewoon hebben laten passeren? En was er niet de heisa in de media geweest dan had het schepencollege begin dit jaar bijna een 2de keuken besteld.
Dit is geen systeemfout, dit is het systeem De Wever. Een aantal bevriende organisaties moeten niet de normale procedure volgen voor een subsidieaanvraag maar krijgen via een brief aan de burgemeester een voorkeursbehandeling. Er zijn blijkbaar 2 trajecten, het normale traject dat voor iedereen geld en een ander voorkeurstraject voor bevriende organisaties. Een shortcut naar subsidies. Geen gewone aanvraag, dus ook geen controle of deze aanvraag past binnen de beleidsdoelstellingen van de stad en dus gerechtvaardigd is.
Politieke verantwoordelijkheid
Als het schepencollege het niet op "het systeem" kan steken, dan wijzen ze naar de ambtenaren. Het klopt dat sommige ambtenaren in dit dossier blijkbaar slordig en weinig kritisch zijn geweest. Op pagina 33 van de audit geeft de patrimoniumverantwoordelijke zelf toe dat er onvoldoende controle gebeurde tijdens de diverse werfcontroles.
Maar een administratie handelt sowieso onder de politieke verantwoordelijkheid van de schepen. De bevoegde schepen heeft duidelijk onvoldoende toegekeken op het correct gebruik van de middelen en een degelijke controle door haar administratie. En omgekeerd heeft de schepen nooit gevraagd naar de opvolging van dit grote project en of alles goed verloopt. Het is onvoorstelbaar. De bevoegde schepen moeten hun verantwoordelijkheid durven op te nemen in plaats van hun falen proberen af te wentellen.
De media hebben me de voorbije dagen bij herhaling de vraag gesteld of dit moet leiden tot het ontslag van de schepen. Of CD&V het ontslag zal vragen. Ik vind dat de bevoegde schepen in de spiegel moet kijken en zich afvragen of ze fouten heeft gemaakt. Zij moet zich afvragen of ze nog voldoende autoriteit heeft tegenover de administratie én de bevolking om te blijven functioneren. Ik twijfel daaraan. Mocht ik in haar schoenen staan, ik zou wel weten wat te doen.
Aandacht voor de jongeren
Wat met de jongeren van Let's Go Urban? Het staat buiten kijf dat de organisatie goed werk heeft geleverd voor deze jongeren. De stad besliste echter om de samenwerking met vzw stop te zetten, de concessie voor het gebouw te verbreken en er gaat geen geld meer naar LGU. Het is evident dat men niet meer kan samenwerken met iemand die de stad heeft opgelicht, iemand die geld stal van kansarme jongeren. Maar ik heb vorige maand al gezegd dat we fraude moeten aanpakken maar dat de werking wel moet blijven bestaan, dat we het kind niet met het badwater mogen weggooien. Jongeren mogen niet de dupe worden van het gesjoemel van 1 persoon.
Er zal nu waarschijnlijk een projectoproep gebeuren om een andere bestaande of nieuwe vzw te vragen om de werking over te nemen. Dit zal echter nog minstens een paar maanden duren. Daarom drong ik er bij de burgemeester op aan om ook op de korte termijn een oplossing te bieden. Eventueel kan de werking tijdelijk voortgezet worden onder toezicht van een bewindvoerder of de stad. De continuïteit moet gewaarborgd worden.
We moeten zorgen dat de jongeren niet in de kou komen te staan, maar dat staat los van het andere, het onderzoek naar de fraude. Dat moet verder tot op het bot worden uitgespit.
Lees er meer over in De Morgen, Gazet van Antwerpen, het Nieuwsblad, De Standaard, Knack, Het Laatste Nieuws.
