Ons land telt een half miljoen langdurig zieken, een half miljoen werknemers die al meer dan een jaar niet aan het werk zijn. Bovendien is er voor elke tien mensen die in ons land werken, 1 langdurig ziek. Dit is een triest record. Deze regering heeft al inspanningen geleverd om deze voorheen onderbelichte problematiek aan te pakken. Zopas keurden we een nieuwe wet goed die langdurig zieken die pertinent weigeren om deel te nemen aan een re-integratietraject, verantwoordelijk stelt.
Naast een preventieve aanpak is het ook belangrijk om de actoren die betrokken zijn bij de re-integratietrajecten voor langdurig zieke werknemers te responsabiliseren. Eind 2021 deden we dit al voor de werkgevers. We keurden een wetsontwerp goed dat ervoor zorgt dat wie een bovengemiddeld aantal langdurig zieken in de rangen heeft, hiervoor gesanctioneerd kan worden. Het moet werkgevers aanzetten om meer in te zetten op de preventie van langdurig zieken in hun bedrijf. Vandaag bespreken we het tweede luik nl. de mogelijkheid om een langdurig zieken te sanctioneren die systematisch elke medewerking in een re-integratietraject, een terugkeer naar de werkvloer weigert. Het gaat om werknemers die elke vorm van samenwerking en contact met de adviserend arts en de “Terug Naar Werk-coördinator” weigeren.
Cd&v wil hier benadrukken dat dit ontwerp enkel gaat over werknemers waarbij er weloverwogen beslissing is genomen dat zij mogelijks kunnen terugkeren naar hun werk en/of de arbeidsmarkt. Mensen die ziek zijn en bv. kanker hebben of zich in een zware burn-out bevinden, vallen niet binnen het toepassingsgebied van deze wet en zullen ook niet gesanctioneerd kunnen worden. Zij worden immers ook niet uitgenodigd voor de opstart van een terug-naar-werk-traject.
Een belangrijk aspect van het wetsontwerp is dat de langdurig zieken zullen kunnen reken op ondersteuning bij het doorlopen van het re-integratietraject. Zo krijgen ze hulp om hun vragenlijst rond hun zogenaamde ‘restcapaciteiten’ in te vullen. We mogen er namelijk niet vanuit gaan dat iedereen die deze vragenlijst niet invult, uit slechte wil handelt. Bovendien worden er ook voldoende tussenstappen ingelast alvorens een langdurig zieke gesanctioneerd kan worden. Het is niet omdat iemand één keer niet op een afspraak komt opdagen, dat die persoon gesanctioneerd wordt. Maar laat ons duidelijk zijn: zij die pertinent elke medewerking weigeren, moeten hier ook financieel voor terechtgewezen kunnen worden.
Langdurig zieken kunnen maximaal 2,5 procent van hun uitkering verliezen als ze na lang aandringen blijven weigeren om mee te werken aan hun reïntegratie op de werkvloer. Bedrijven waarbij het aantal langdurig zieken gevoelig hoger ligt dan het gemiddelde, betalen per kwartaal een bijdrage van maximaal 0,635 procent op de lonen, wat neerkomt op 2,5 procent op jaarbasis.
Deze maatregel is dus wat ons betreft een stap in de goede richting. Een stap richting een betere ondersteuning van langdurig zieken en hopelijk ook minder langdurig zieken. Maar deze maatregel mag slechts een onderdeel zijn van een omvattend plan om de problematiek van langdurig zieken aan te pakken. We mogen nl. niet alleen reactief te werk gaan maar moeten ook veel meer inzetten op preventie op en naast de werkvloer. Voorkomen is beter dan genezen. Dat kan gaan van het ondersteunen van werkgevers tot algemene campagnes omtrent mentaal welzijn. Ik zou hier verder over kunnen uitwijden maar ik zal mij nu beperken tot wat hier voorligt.
We werken verder aan een preventief en reactief beleid om te vermijden dat er meer langdurig zieken komen en om het bestaande aantal terug te dringen.
