Dankzij een gezamenlijk wetsvoorstel dat ik mee heb ingediend, hebben voortaan alle mama’s van wie de moederschapsrust is gestart na 1 maart 2020 recht op 15 weken moederschapsrust. Ook in het geval van ziekte voor de bevalling, verwijdering van de werkvloer vanwege zwangerschap, werkloosheid of tijdelijke werkloosheid door overmacht (zoals de afgelopen maanden misschien het geval was tijdens de coronacrisis).

Heb je toch nog vragen? Hieronder bundelde ik de meest gestelde!

 

VRAAG: Welke regeling gold tot nu toe?

ANTWOORD: In ons land hadden vrouwen al recht op 15 weken zwangerschapsverlof. Van de 15 weken moederschapsrust moet je 1 week verplicht opnemen vóór de bevalling en 9 weken verplicht erna. De 5 weken die overblijven kan je zelf naar keuze opnemen in de periode voor en na de bevalling. Plan je ze allemaal erna in, dan kan je dus tot 14 weken na de bevalling in moederschapsrust blijven.

Waar liep het dan soms mis? Wie voor de bevalling een aantal weken ziek werd, – al dan niet tijdelijk - werkloos was of omwille van haar beroep gedwongen werd eerder thuis te blijven, verloor de keuze om deze weken op te nemen in de periode na de bevalling. In deze gevallen begon de moederschapsrust immers automatisch te lopen vanaf 6 weken voor de uitgerekende bevallingsdatum. Daardoor moesten heel wat mama’s al na 9 weken terug aan het werk, terwijl ze hadden gerekend op 14 weken postnatale bevallingsrust. Met dit wetsvoorstel garanderen we het recht op 14 weken postnatale rust voor alle mama’s die dat zo hadden gepland.

Ik illustreer graag met een voorbeeld om de nadeligheid van de vorige regeling aan te tonen:

Je bent verpleegster en je bent in verwachting. Je bent uitgerekend om te bevallen op 1 februari 2020, daarom werd je preventief van je werk verwijderd vanaf 1 oktober 2019. Onder de vroegere regeling zou je moederschapsrust al zijn gestart op 6 weken voor de uitgerekende datum, op 21 december 2019. Na de bevalling heb je dan nog recht op slechts 9 weken moederschapsrust, t/m 6 april 2020.

 

VRAAG: Wat is het verschil met de nieuwe regeling?

 ANTWOORD: Dankzij dit nieuwe wetsvoorstel hebben alle mama’s recht op 15 weken moederschapsrust, op het moment dat ze dat zelf kiezen en dus tot 14 weken na de geboorte van hun kindje, ook in het geval van ziekte, (tijdelijke) werkloosheid en preventieve verwijdering van de werkvloer voor de geboorte. Zo kunnen mama’s zorgeloos genieten van hun kindje, zonder dat ze moeten inboeten op de keuze om hun moederschapsrust optimaal op te nemen na de geboorte. Belangrijk is wel dat de moederschapsrust onafgebroken opgenomen moet worden. Je kan dus geen aanspraak maken op weken postnatale rust die je eventueel verloor omwille van ziekte/preventieve werkverwijdering/(tijdelijke) werkloosheid als je inmiddels weer aan het werk bent gegaan.

Opnieuw een voorbeeld ter verduidelijking:

 Je bent verpleegster en je bent in verwachting. Je bent uitgerekend om te bevallen op 1 augustus 2020, daarom werd je preventief van je werk verwijderd op 1 april 2010. Je kiest er zelf voor om enkel de week verplichte moederschapsrust op te nemen vóór de vermoedelijke bevallingsdatum. Je ontvangt daarom een uitkering wegens werkverwijdering t/m 25 juli 2020. Op 26 juli 2020 schakelt je ziekenfonds over naar een uitkering wegens moederschapsrust. Zo heb je na de geboorte nog recht op de 9 verplichte weken + de 5 facultatieve weken die je nog niet opnam voor de geboorte en kan je genieten van 14 weken moederschapsrust.

 

VRAAG: Wat als je in verwachting bent van een meerling?

ANTWOORD: Bij een meerlingzwangerschap heb je recht op 4 weken extra moederschapsrust: 2 weken daarvan kan je prenataal opnemen, 2 weken postnataal. In totaal heb je dan recht op 19 weken moederschapsrust.

 

 VRAAG: Wie komt in aanmerking voor de nieuwe regeling?

 ANTWOORD: Alle mama’s van wie de moederschapsrust ten vroegste op 1 maart 2020 is begonnen en die, voorafgaand aan hun bevalling   

  • ziek werden,
  • preventief verwijderd werden van het werk,
  • (tijdelijk) werkloos waren.

 

VRAAG: Geldt dit ook voor zelfstandigen?

ANTWOORD: Neen, voor zelfstandigen geldt een andere regeling. Mama’s die zelfstandige zijn hebben recht op 12 weken moederschapsrust, waarvan 3 verplicht en 9 facultatief, en ook op 105 gratis dienstencheques, wat overeenkomt met 3 werkweken. Dit werd enkele jaren geleden overeengekomen met de sector, maar ook hier kunnen we nog stappen vooruitzetten.

 

VRAAG: Geldt dit ook voor werkloze mama’s?

ANTWOORD: Ja! Ook als je werkloos bent, heb je recht op één week verplichte prenatale moederschapsrust, 9 weken postnatale rust en 5 weken die je mag opnemen voor of na de bevalling. Ben je werkloos en word je ziek voor de geboorte van je kind? Dan heb je ook recht op één week moederschapsrust voor de geboorte, 9 weken moederschapsrust na de geboorte en 5 weken die zelf verdeeld kunnen worden voor en na de geboorte. Pas na je volledige moederschapsrust kan je opnieuw opgeroepen worden om op een jobaanbieding in te gaan.

VRAAG: Geldt dit ook voor ambtenaren?

Ja, ook daar gelden dezelfde regels. In het onderwijs bijvoorbeeld gelden dus dezelfde regels.

Enkele concrete vragen die gesteld werden:

VRAAG: Ik ben van mijn werk verwijderd / ik werd ziek vóór 1 maart 2020, en bevallen na 1 maart 2020. Heb ik recht op 14 weken moederschapsrust?

ANTWOORD: Dat hangt af van wanneer je moederschapsrust is gestart. Als de moederschapsrust is begonnen vóór 1 maart 2020, dan kan je geen beroep doen op de nieuwe regeling, zelfs al ben je na 1 maart 2020 bevallen. Als de moederschapsrust is begonnen na 1 maart, dan neem je best contact op met het ziekenfonds om jouw situatie met hen te bekijken. Waarschijnlijk kunnen dan dagen van prenatale rust overgezet worden naar de periode na de geboorte. Ik raad je aan om je goed te informeren – in sommige gevallen zou dat financieel nadeliger kunnen zijn, afhankelijk van de bevallingsdatum. Meer info omtrent uitkeringen voor moederschapsrust vind je via https://www.riziv.fgov.be/nl/themas/zwangerschap-geboorte/bedragen/Paginas/default.aspx.

 

VRAAG: Hoe moet ik dit aanvragen?

 ANTWOORD: Bij je ziekenfonds. Ben je na 1 maart 2020 ziek geworden, van je werk verwijderd of was je (tijdelijk) werkloos en is je moederschapsrust daardoor vroeger dan gewenst beginnen lopen? Dan kan je een correctie vragen aan het ziekenfonds! Informeer je ben hen en overleg het ook met je werkgever.

 

VRAAG: Kan mijn werkgever dit weigeren?

ANTWOORD: Nee, de werkgever kan dit niet weigeren.

 

VRAAG: Ik ben bevallen op 7 maart, maar ik werd eind januari ziek. Daardoor verloor ik 5 weken moederschapsrust voor de geboorte wegens ziekte/preventieve werkverwijdering/(tijdelijke) werkloosheid. Na de geboorte kon ik genieten van slechts 9 weken moederschapsrust. Ik ben inmiddels weer aan het werk, kan ik alsnog aanspraak maken op de 5 weken moederschapsrust die eigenlijk een periode van ziekte waren?

ANTWOORD: Nee, dat kan niet. De moederschapsrust dient onafgebroken opgenomen te worden.

 

VRAAG: Ik heb gebeld naar mijn mutualiteit, maar zij zijn nog niet op de hoogte. Is dit wetsvoorstel al goedgekeurd?

 ANTWOORD: Het wetsvoorstel werd al goedgekeurd, maar het kan zijn dat nog niet alles werd omgezet naar de praktijk. In de tekst van ons wetsvoorstel vind je meer gedetailleerde info. https://www.nahima.be/nieuws/goedgekeurd-15-weken-moederschapsrust-voor-alle-moeders/

VRAAG: Ik was van plan om 1 week prenatale rust op te nemen, maar ben een week vroeger dan mijn bevallingsdatum bevallen. Kan ik die week prenatale rust overdragen naar postnatale rust?

ANTWOORD: Neen, dat was vroeger ook niet het geval. Indien je enkele dagen vroeger bevalt dan je uitgerekende datum, dan kan je deze dagen niet opnemen bovenop de 14 weken. 14 weken is het maximale aantal weken moederschapsrust dat je kan opnemen na de geboorte. Voor een meerling zijn dat 16 weken.

 

VRAAG: Kan ik aansluitend op mijn moederschapsrust nog andere vormen van verlof opnemen?

ANTWOORD: Dat kan. Hiervoor neem je best contact op met de RVA, online of telefonisch of met je vakbond. Je hebt (in sommige gevallen) recht op:

Toch nog vragen? Mail mij gerust via nahima.lanjri@dekamer.be. Ik wens alle kersverse en toekomstige mama’s alvast een fijne zwangerschap en een knusse tijd met hun baby toe.

Hier vind je de publicatie van het wetsvoorstel in het Belgisch Staatsblad. Dat kan nuttig zijn in overleg met je ziekenfonds of je werkgever.

18-06-2020