06-01-2016
Vrijwilligerswerk is vandaag de dag van cruciaal belang in onze samenleving. Overal waar je kijkt, zie je mensen vrijwillig een handje toesteken: de buurvrouw die boodschappen doet voor de hoogbejaarde buurman, jongeren die hun vakanties doorbrengen als monitor op de lokale speelpleinwerking of de leesmama die met de kinderen van de klas een boekje leest. Het zijn maar enkele waardevolle voorbeelden van mensen die zich nuttig en dienstbaar willen maken. Waarom zou dat niet gelden voor de nieuwkomers in ons land? Al te vaak wordt het vluchtelingendebat gevoerd in termen van bed, bad en brood. Maar nieuwkomers in dit land zijn zoveel meer dan dat. Hoog tijd om hun menselijk kapitaal naar waarde te schatten.
In april 2014 keurde de Kamer mijn wetsvoorstel goed waardoor het voortaan voor vreemdelingen mogelijk wordt om vrijwilligerswerk te doen. Niet alleen erkende vluchtelingen, maar ook asielzoekers kunnen nu vrijwilligerswerk doen. Dat mag zowel in het asielcentrum zelf als daarbuiten. Zo kregen zij de mogelijkheid om bijvoorbeeld samen met andere ouders een handje toe te steken op het schoolfeest van hun kinderen.
In maart 2015 verspreidde Fedasil, de overheidsinstantie die de opvang coördineert, al richtlijnen naar alle opvangpartners om zo de drempel naar het vrijwilligerswerk te verlagen. Het blijkt echter dat er op het terrein nog te weinig gebruik gemaakt wordt van deze nieuwe mogelijkheid. Daarom moet er meer gedaan worden. De talenten van deze nieuwkomers mogen niet verloren gaan. Deze mensen willen absoluut de handen uit de mouwen steken en iets terugdoen voor het opvangcentrum en de gastvrije gemeenschap. Dat heb ik met eigen ogen kunnen vaststellen tijdens mijn vele werkbezoeken aan opvangcentra doorheen Vlaanderen. In Arendonk ontdekte ik het verhaal van een jongedame die nu professioneel in een opvangcentrum aan de slag is, nadat ze geruime tijd vrijwilligerswerk in het opvangcentrum had gedaan.
Dergelijke voorbeelden zijn geen unicum. Onderzoek heeft trouwens uitgewezen dat mensen die vrijwilligerswerk doen meer kans maken op tewerkstelling. Het vermelden van vrijwilligerswerk heeft verder ook een positief effect op het CV van werkzoekenden, vooral bij vrouwen en allochtone werknemers. Bovendien bevordert vrijwilligerswerk het sociaal contact tussen mensen. Op deze manier haalt het ook nieuwkomers uit hun soms beperkte cocon. Ze komen in contact met de buurt, verenigingen en heel wat nieuwe mensen. Vrijwilligerswerk vergroot de zelfredzaamheid van asielzoekers en geeft hen de mogelijkheid zinvol bezig te zijn. And last but not least: door dit vrijwilligerswerk zal er ook een authentieker contact ontstaan tussen vluchtelingen en de lokale gemeenschap, hetgeen leidt tot meer wederzijds begrip. Ik ben er namelijk rotsvast van overtuigd dat âonbekend maakt onbemindâ ook in dit moeilijke dossier van toepassing is.
CD&V is altijd een grote pleitbezorger van vrijwilligerswerk geweest. Het verrichten van vrijwilligerswerk is een belangrijke schakel in de verdere integratie van nieuwkomers in onze samenleving, naast inburgeringscursussen en lessen maatschappelijke oriëntatie. Op het terrein zijn er nog heel wat mogelijkheden.
Ten eerste moeten we ervoor zorgen dat asielzoekers tijdens hun procedure aangemoedigd worden om vrijwilligerswerk te doen. Promotie van vrijwilligerswerk tijdens de procedure is dan ook essentieel. Hier is een belangrijke rol weggelegd voor de maatschappelijke begeleider van de asielzoekers. Verder moeten onze steden, gemeenten en hun OCMWâs gewapend worden met de juiste know how. Uit de vragen vanop het veld, lijkt de noodzaak aan een draaiboek voor lokale besturen reëel. Tot slot roep ik op om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen. Dat kan bijvoorbeeld door een vrijwilligersdatabank, een tool die reeds de nodige vruchten afwerpt in de stad Antwerpen. Ik reken er dan ook op dat de stad initiatief neemt om een samenwerking op te zetten met opvangcentra en vluchtelingenorganisaties. Want als we echt werk willen maken van een succesvolle wintegratie, moeten we de bereidwillige nieuwkomer alle kansen en ondersteuning bieden.
