Kamerleden Nahima Lanjri en Nawal Farih (CD&V) hebben een wetsvoorstel ingediend om praktijktesten op de arbeidsmarkt, de zogenaamde mystery calls, effectiever maken. Dat willen ze bereiken door de drempels voor de toepassing van deze testen weg te werken. “Als samenleving mogen we geen enkele vorm van discriminatie tolereren. Niemand mag uitgesloten worden op basis van afkomst, leeftijd, geslacht of beperking. Bovendien moet onze economie elk talent optimaal benutten. Ons voorstel wil de inzet van mystery calls vereenvoudigen, maar wel binnen een sluitend wettelijk kader. Zo kunnen we discriminatie doeltreffend bestrijden,” aldus Lanjri.
In 2018 keurde de Kamer een wetsontwerp van Minister Kris Peeters (CD&V) goed om gerichte controles inzake discriminatie op de arbeidsmarkt in te voeren. Sociaal inspecteurs kunnen daardoor anoniem, maar wel binnen een sluitend wettelijk kader, praktijktests uitvoeren om discriminatie bij bijvoorbeeld sollicitaties vast te stellen.
Volgens Lanjri is dit systeem een belangrijke middel in de strijd tegen discriminatie. “Discriminatie heeft zowel maatschappelijk als economisch zware gevolgen. Het is dramatisch gesteld met de participatie van mensen met een migratieachtergrond op onze arbeidsmarkt. Uit onderzoek van de KU Leuven blijkt dat er vaak gediscrimineerd wordt bij de aanwerving. Wanneer er voldoende kandidaten voor een vacature zijn, hebben sollicitanten met een niet-Europese naam 50% minder kans op een sollicitatiegesprek, ook al hebben ze gelijkaardige kwalificaties,” aldus de Antwerpse politica.
CD&V heeft steeds benadrukt dat dit wettelijk kader zeer goed moest opgevolgd worden om de effectiviteit ervan te evalueren en de wetgeving bij te sturen waar nodig.
Volgens het antwoord van Minister van Werk Nathalie Muylle (CD&V) op een mondelinge vraag van Lanjri werden 45 dossiers behandeld die rechtstreeks betrekking hadden op de discriminatiewetgeving, in 2019 waren dat er 49. Dat resulteerde tot nu toe in 23 inbreuken voor werkgevers: 13 waarschuwingen, 5 regularisaties en 5 processen-verbaal. Omwille van de moeizame procedure, bleef de inzet van mystery calls in 2019 beperkt tot slechts twee dossiers. Een vijftal dossiers van dit jaar zijn door de coronacrisis on hold gezet.
Wat wil het CD&V-voorstel veranderen?
De huidige wetgeving stelt drie voorwaarden voor de inzet van mystery calls.
- Ten eerste moeten er objectieve aanwijzingen zijn van discriminatie, zoals een klacht of melding.
- Ten tweede moet de aanwijzing ondersteund worden door resultaten van datamining en datamatching.
- Tot slot moeten de sociale inspecteurs ook de toestemming krijgen van de arbeidsauditeur om over te gaan tot een mystery call.
Deze drie cumulatieve voorwaarden leiden ertoe dat sociaal inspecteurs slechts in een zeer beperkt aantal gevallen praktijktesten toepassen.
Nahima Lanjri en Nawal Farih willen deze procedure vereenvoudigen. Het schriftelijk akkoord van de arbeidsauditeur wordt geschrapt. Verder laat het voorstel mystery calls toe indien slechts één van de twee andere voorwaarden voldaan is: de objectieve aanwijzingen zijn van discriminatie of de ondersteuning door datamining en datamatching.
Uit de evaluatie bleek namelijk dat het niet altijd mogelijk is om een klacht of melding nog eens te ondersteunen met datamining en datamatching. Bovendien zit het systeem nog in een embryonale fase en als er al gegeven zijn, zitten ze erg verspreid.
“Ik ben tevreden dat Minister Muylle wil samenwerken met het parlement om de drempels in het systeem van mystery calls weg te werken. Straffen mag daarbij nooit een doel op zich mag zijn. Toch is het cruciaal om discriminatie op de arbeidsmarkt correct in kaart te brengen en hier ook kordaat tegen op te treden,” Nahima Lanjri
Eerdere initiatieven
Ook tijdens vorige legislatuur zette Lanjri zich in voor de strijd tegen discriminatie. Zo werd op 5 juli 2015 een resolutie van Lanjri, Van Quickenborne (Open VLD) en Demir (N-VA) goedgekeurd om gerichte controles inzake discriminatie op de arbeidsmarkt in te voeren. In januari 2018 werd uiteindelijk het wetsontwerp van minister Peeters goedgekeurd om een wettelijk kader te voorzien voor anonieme praktijktesten, de zogenaamde mystery calls.
Dit bericht valt ook te vinden in De Zondag en is ook digitaal te lezen via HLN.
Hier kan je ook het wetsvoorstel zelf lezen.
13-09-2020
